جرثقیل های برجی یا همان تاور کرین ها دستگاهی است برای بلند کردن و جابهجایی بارهای سنگین. این وسیله که با تغییر شکل حرکت دورانی به حرکت مستقیمالخط و استفاده از خواص اهرمها میتواند با نیروی کم اجسام بسیار سنگین را بردارد، tower crane در واقع سازه ای است که معمولاً در کنار ساختمان های در حال ساخت یا سایر پروژه های عمرانی قرار میگیرد و شامل یک پایه یا برج ، یک بازو ، اطاقک فرمان ، وزنه برای حفظ تعادل ، قلاب ، کابل ، قرقره و … میباشد .
این دستگاه قادر است تا بار را در سه جهت x و y و z جابهجا کند و اصطلاحاً قابلیت جابهجایی بار را در 360 درجه دارد.
جرثقیل برجی با پایه ثابت دفنی نوع پایه تثبیت: با توجه به اینکه سازه اصلی تاور کرین محلی برای ایستادن روی زمین ندارد از پایه تثبیت برای تعادل و نگه داشتن تاور کرین استفاده می شود. تثبیت یعنی ثابت شدن همان طور که از اسمش پیداست پایه ای برای نگداشتن تاور کرین در مکان مشخص می باشد. کلیه محاسبات ابعاد و شرایط نصب طبق کاتالوگ سازنده مشخص می شود . پایه تثبیت در داخل فونداسیون کار شده قرارداده و و روی آن را با بتن پوشانده سپس تاور کرین روی این پایه ها نصب می شود.
جرثقیل برجی با پایه ثابت کالسکه: در این نوع از برپایی تاورکرین ها با توجه به محدودیت های کارفرما برای اجرای فونداسیون و یا تغییرات متعدد در محل پروژه پایه برج به صورت دفنی نبوده و بر روی یک کالسکه با وزنه های مشخص به صورت کانتر بالانس استقرار می یابد. میزان وزنه های کانتر بالانس، نحوه چیدمان، شرایط چیدمان، جنس وزنه ها و همچنین بستر لازم برای استقرار در کاتالوگ سازنده ارائه می گردد.
جرثقیل برجی با پایه ثابت دفنی نوع انکر بولت: این نوع اتصال یکی از نصب های جرثقیل برجی با پایه دفنی می باشد که در تاورکرین ها زیاد مرسوم نیست و در این نوع پایه های نگهدارنده دفنی از انکر بولت به جای پایه تثبیت استفاده می شود. مشخصات لازم برای انکر بولت ها و ابعاد فونداسیون باید متناسب با کاتالوگ سازنده، ظرفیت و ارتفاع دستگاه باشد.
جرثقیل برجی با پایه متحرک کالسکه: یکی از روش های استقرار تاور کرین ها در پروژه ها به صورت متحرک می باشد، بدین صورت که در محل های مشخص و با در نظر گرفتن توصیه های کاتالوگ سازنده در مسیر های مورد نیاز ریل گذاری انجام یافته و تاورکرین درمسیر ریل گذاری قابل حرکت می باشد.
جرثقیل برجی با بوم ( فلش) ثابت: این نوع جرثقیل ها در دو نوع سر صاف و سرچکشی طراحی و ساخته شده اند.
افزایش و کاهش شعاع باربرداری نصبت به پایه (برج) با حرکت کالسکه ای (شاریوت) که تحت شرایط مشخص بر روی فلش قراردارد انجام می شود . ابعاد و طول فلش باید متناسب با کاتالوگ سازنده انجام شود.
از جمله معایب این نوع جرثقیل ها عبور دستگاه در معابر عمومی می باشد.
جرثقیل برجی با بوم ( فلش )متحرک: این جرثقیل ها بر خلاف نوع بوم ثابت دارای بوم متحرک بوده و در آن کالسکه یا شاریوت وجود ندارد و تغییر شعاع باربرداری بر اساس تغییر زاویه بوم می باشد و مانند جرثقیل های موبایل با کاهش زاویه شعاع باربرداری زیاد و با افزایش زاویه شعاع باربرداری کم می شود.
این نوع ساختار به سبب تراکم فضای کاری و عدم تردد در حریم های عمومی محبوبیت مناسبی دارد.